Πηγή Μαγγανιάρη – Καταφύγιο Ε.Ο.Σ. Σπάρτης – Κορυφή Προφήτη Ηλία
Στη θέση Βαρβάρα σε υψόμετρο 1.550 μ., 3 ώρες περίπου από τον οικισμό Ντόριτσα του χωριού Παλαιοπαναγιά που βρίσκεται στο δρόμο από Σπάρτη για Γύθειο σε 12 περίπου χιλιόμετρα μετά το χωριό Ανώγεια, υπάρχει ορειβατικό καταφύγιο. Το καταφύγιο, που δημιουργήθηκε το 1962, προσφέρει βασικές εξυπηρετήσεις (θέρμανση, κουβέρτες, κουκέτες και κουζίνα) και μπορεί να φιλοξενήσει 26 άτομα. Η χρήση του γίνεται ύστερα από συνεννόηση με τον Ε.Ο.Σ. Σπάρτης και με την παρουσία φύλακα.
Η κλασική ανάβαση στο καταφύγιο αρχίζει από την πηγή Μαγγανιάρη (980 μ.) όπου φτάνει ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος από το χωριό Παλαιοπαναγιά. Στη θέση Μαγγανιάρη υπάρχει μεγάλος χώρος στάθμευσης που έχει δημιουργηθεί από το δασαρχείο Σπάρτης.
Τμήμα της κορυφογραμμής του Ταϋγέτου
Το μονοπάτι είναι πολύ καλά σημαδεμένο και βατό και είναι ιδεώδες για το καλοκαίρι, καθώς βρίσκεται στη σκιά του ορεινού δάσους. Έπειτα από δύο συναντήσεις με τον δασικό δρόμο Μαγγανιάρη – Πενταυλών, οι ορειβάτες αφήνουν πίσω τους τον «πολιτισμό» και παίρνουν το μονοπάτι.
Η πηγή του Τρίποδα
Άψογη σηματοδότηση σε διασταύρωση μονοπατιών
Το μονοπάτι διατρέχει με μικρή κλίση το δάσος και οδηγεί στην πηγή του Τρίποδα, που δίνει το όνομά της σε ολόκληρη την πλαγιά. Από το σημείο αυτό η κλίση μεγαλώνει και ψηλότερα το μονοπάτι διασταυρώνεται με το μονοπάτι της διαδρομής Ε4 (Καταφύγιο – Λακκώματα).
Το καταφύγιο του Ε.Ο.Σ. Σπάρτης
Λίγο μετά το μονοπάτι οδηγεί στην πηγή Βαρβάρα, τελευταία πηγή πριν από το καταφύγιο, η οποία το καλοκαίρι συνήθως δεν έχει νερό. Το μονοπάτι οδηγεί σε χωματόδρομο, μέχρι το καταφύγιο. Η διαδρομή από την πηγή Μαγγανιάρη έως το καταφύγιο είναι 1 ώρα και 30 λεπτά, με υψομετρική διαφορά 570 μ.
Από το καταφύγιο, ύστερα από ένα σύντομο δασωμένο τμήμα, οι ορειβάτες περνούν μια ρεματιά και ανηφορίζουν απότομα μέχρι ένα μικρό οροπέδιο. Στη συνέχεια περνούν δεύτερη ρεματιά και δεύτερο λιβάδι, όπου κάνουν ελιγμό αφήνοντας αριστερά τη λάκκα Γούβες (με χαρακτηριστικό σιδερένιο σταυρό).
Ακόμη ψηλότερα κάνουν ελιγμούς ανάμεσα στα βράχια και φτάνουν στις Πλάκες, μεγάλο ανηφορικό ζωνάρι που σχηματίζει ένα φυσικό πλακόστρωτο σαν μονοπάτι στην πλαγιά, το οποίο ακολουθούν μέχρι τις Πόρτες, μικρό σχίσμα της κορυφογραμμής. Ο Προφήτης Ηλίας υψώνεται στα νότια και οι ορειβάτες ακολουθώντας τη ράχη του (αποκλίνοντας σταδιακά προς τα δυτικά) φθάνουν στο πλάτωμα της κορυφής.
Μια μικρή στάση αμέσως μετά τις Πόρτες, στη βάση της κορυφής. Διακρίνεται το μονοπάτι που θα μας ανεβάσει στον Προφήτη Ηλία.
Γύρω από τον μικρό ναό του Προφήτη Ηλία υπάρχει σύμπλεγμα από μισογκρεμισμένα πέτρινα καλύβια, όπου καταλύουν οι προσκυνητές για το ετήσιο πανηγύρι στις 20 Ιουλίου.
Το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία
Από το καταφύγιο έως την κορυφή Προφήτης Ηλία στα 2.405 μ. η ανάβαση διαρκεί 3 ώρες περίπου. Η διαδρομή είναι σηματοδοτημένη.
Αναβάσεις στο καταφύγιο μπορούν να γίνουν και από άλλα χωριά των νομών Λακωνίας και Μεσσηνίας. Συγκεκριμένα από το χωριό της Αναβρυτής ξεκινούν τρία τέτοια μονοπάτια, μεταξύ των οποίων και το ευρωπαϊκό Ε4, που μπορούν εύκολα να οδηγήσουν τους ορειβάτες στην καρδιά της ορεινής μαγείας του Ταϋγέτου.
Η Αναβρυτή
Το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4
Διαδρομή στο διεθνές μονοπάτι Ε4 διάρκειας 5-5,5 ωρών εκπλητικής ομορφιάς, μέσα σε άλλοτε καλλιεργούμενες εκτάσεις και σε ορεινό δάσος ελάτων και μαυρόπευκων. Η διαδρομή πραγματοποιείται σε μονοπάτι, εκτός από ένα μικρό τμήμα χωματόδρομου πριν από τα Λακκώματα (1.280 μ.).
Στα Λακκώματα υπάρχει κέντρο πληροφόρησης και πρόσβαση με αυτοκίνητο μέσω χωματόδρομου, οπότε μπορεί κάποιος να επιλέξει το δεύτερο μέρος της διαδρομής, από τα Λακκώματα στο καταφύγιο (3 ώρες). Συναντάμε 5-6 πηγές για προμήθεια νερού και στάσεις, ενώ έχουμε και τη δυνατότητα εναλλακτικών διαδρομών μικρότερης διάρκειας.
Ο Άγιος Δημήτριος στο δάσος Βασιλικής
Η κλασική διαδρομή από τη δυτική πλευρά του βουνού, διάρκειας 4-4,5 ωρών. Ανάβαση από Άγιο Δημήτρη – δάσος Βασιλικής – Μουζιά και στη συνέχεια είτε από Αγία Παρασκευή – Γιαννίκου – Αγριοσύκαλη – Κορυφή Προφήτη Ηλία, είτε ακολουθούμε την κορυφογραμμή Σπανακάκι – Ψηλή Ράχη – Άγιος Γεώργιος – Στεφάνι – Κορυφή Προφήτη Ηλία.
Διασχίζοντας την κορυφογραμμή του Πενταδάκτυλου
Μια από τις πιο όμορφες ορεινές διαδρομές στον Ελληνικό χώρο, μια διαδρομή που κάθε ορειβάτης πρέπει να κάνει τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του, είναι η διάσχιση της κεντρικής κορυφογραμμής του Ταϋγέτου, του λεγόμενου Πενταδάκτυλου. Διαδρομή υψηλής αισθητικής, που εκτός από την υπέροχη θέα προς τη Σπάρτη και την Καλαμάτα, το βόρειο Ταΰγετο και τη Μάνη, το Λακωνικό και το Μεσσηνιακό κόλπο και όλη την ορεινή Πελοπόννησο, διακρίνεται για την ποικιλία του τοπίου που διασχίζει και το πλήρες ορειβατικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει.
Όμορφα δάση με πηγές και ρέματα, υψηλές ράχες, αλλού ομαλές κι αλλού απόκρημνες, εύκολα αναρριχητικά περάσματα και υψηλές κορυφές, εξασφαλίζουν στον ορειβάτη μια ολοκληρωμένη εμπειρία βουνού.
Η πορεία ξεκινά από το όμορφο κεφαλοχώρι Αναβρυτή κι αφού ανέβει στο διάσελο στην τοποθεσία Τσάρκος και διασχίσει τις κορυφές Σπανακάκι, Ανώνυμη 2.228 μ., Σιδηρόκαστρο και Αθάνατη Ράχη, καταλήγει στην κυρίως κορυφή του Προφήτη Ηλία και από εκεί κατεβαίνει στο καταφύγιο και καταλήγει στην Πηγη Μαγγανιάρη.
